#Eenzaamheid

Afgelopen week kwam ik bij een collega op Facebook deze foto tegen met de tekst “Mr. Bean taught me one thing in life. Enjoy your own company instead of expecting someone else to make you happy.” Die zin bleef hangen in mijn hoofd. Alsof ik er iets mee moest. Ik wist alleen nog niet wat…

Tot ik bij mijn vader op bezoek ging. Mijn vader woont in een verzorgingstehuis. Vaak zit hij buiten om te roken, samen met andere bewoners. Ze zoeken elkaar gezelschap op. Zij zitten daar ook samen wat te praten. Ze vertellen elkaar verhalen over het leven. Als ik op bezoek kom, sluit ik aan. Niet om te roken, maar om te luisteren. Ik ben publiek voor deze vertellers. Zo hoor ik de mooiste en ook kwetsbaarste verhalen.

Het afgelopen bezoek vertelden drie mannen elkaar hoe alleen ze zich voelden, sinds het overlijden van hun vrouw. Hun hele leven waren ze samen geweest. Alles hadden ze samen gedeeld. Ze waren geen moment zonder elkaar geweest. En nu was het zo stil. Ze hadden niemand en ze vonden het zo lastig om een groot deel van hun dag op hun eentje te zijn. In de stilte. ‘Dat hebben we nooit geleerd, he’, zei een van hen. ‘Als je kan omgaan met die stilte is het misschien minder erg. Dan kun je het ook gezellig hebben in je eentje.’

En toen ik opeens waarom die ene zin was blijven hangen.

Het verschil tussen de generaties. De generatie van mijn ouders groeide vaak op in een groter gezin. Je had altijd wel broers en/of zussen in de buurt. Je moest de ruimte met elkaar delen. Hoe anders is dat met mijn generatie en die daarna, waar de meeste gezinnen een gemiddelde van 2.1 kinderen hadden. Veel kinderen hadden/hebben een eigen kamer. Ik had als kind mijn eigen ruimte.

Als kind en jongere was ik erg op mezelf, introvert.  Ik keek altijd de kat uit de boom. Zou nooit als eerste contact maken. Ik vond het lastig om een gesprek te voeren met anderen. Dus ik voerde hele gesprekken in mezelf. Nu ik er op terugkijk, kwam dat introvert zijn voor een deel ook voort uit onzekerheid. Want was dat wat ik te vertellen had wel interessant voor een ander? Nu ik wat ouder ben en ik een heleboel heb bijgeleerd, boeit me dat niet meer zo. Ik kan nu gemakkelijk in gesprek zijn met een ander, hoewel ik smalltalk nog steeds wat lastig vind. Ik heb het wel graag ergens over, over iets zinnigs. Maar goed. Ik heb dus geleerd om het gezellig te hebben me mezelf. Toen ik nog wat jonger was, dacht ik dat dat raar was. Soms voelde ik me eenzaam. Want je moest toch juist veel vrienden om je heen hebben? Altijd gezellig kunnen kletsen? Een ander kunnen vermaken? Ik heb me vaak saai gevoeld. Niet spontaan. Nooit impulsief. Stil. Ik dacht vaak dat ik anders was. Ik kon toen nog niet begrijpen dat dat ook een kwaliteit kan zijn. Ik kon een ander misschien niet vermaken, maar mezelf wel. En dat kan ik nog steeds.

In mijn relatie met mijn man, heb ik altijd gewild dat die niet zou lijken op de relatie die mijn ouders hadden; op basis van wederzijdse afhankelijkheid. Ik hou van mijn man, het leven is leuker met hem, maar ook zonder hem kan ik me vermaken. We hoeven niet alles samen te doen. Datzelfde geldt voor mijn vriendinnen. Ik vind ze leuk, maar hoef ze niet altijd om me heen. Die afhankelijkheid in een relatie gaat trouwens nog een generatie verder terug: toen mijn oma overleed, kwam mijn opa bij ons in huis wonen. Hij kon niet alleen, zeiden mijn ouders.

Ik onderneem regelmatig iets alleen. Ook zonder andere mensen. Ik kan de stilte waarderen. Ik kan mijn eigen gezelschap waarderen.

Twee weken terug las ik in de 7days, een weekkrant voor jongeren, een artikel met de titel ‘Je verbonden voelen is van levensbelang’. Het artikel ging over een twitteractie, waarbij jongeren zich open stellen door te vertellen dat ze eenzaam zijn en behoefte hebben aan contact. Ze gebruiken de hashtags #maatjegezocht en #eenzamejongeren. Als ik zinnen lees als ‘Soms ga ik op slot’ en ‘Bij niemand 100% mezelf’, is het alsof ik in mijn eigen puberhoofd kijk. Maar ik heb dat toen nooit met iemand gedeeld. Mooi dus om te zien dat deze jongeren al een stap verder zijn dan de voorgaande generaties!  

En daar verder op bordurend: zou het niet mooi zijn als we de jongeren van nu leren om te gaan met stilte? Alleen is niet per se eenzaam.  Je hoeft niet elk moment van de dag vermaakt te worden door een ander, of een ander vermaken. Je kunt het ook gezellig hebben met jezelf. Natuurlijk hebben we ook behoefte aan verbinding met de ander. Maar in de eerste plaats met ons zelf!

PS: Oefenen met In stilte met jezelf zijn, kan tijdens de Stiltedag die ik organiseer op 17 november. Meer informatie daarover vind je bij het evenement op Facebook.